BERNARDTRILOGIE, toneelgezelschap STAN
BERNARDTRILOGIE
toneelgezelschap STAN
vanaf 4 & 5 in Monty, Antwerpen
zie volledige speellijst aan het einde van de tekst
Twee stukken van Thomas Bernhard uit het repertoire van STAN - Alles is rustig (1999) en Redde wie zich redden kan, geen slechte titel (2005) - worden afzonderlijk gespeeld en ook in een trilogie samengebracht met Eind goed, al goed (2013) dat in een nieuwe bezetting wordt gespeeld met Jonas De Vuyst en Sara Haeck.
Wat blijft over van de zogenaamd beschaafde mensheid als Thomas Bernhard er de beschermende vernislaag afkrabt?
In Alles is rustig (naar Über Allen Gipfeln Ist Ruh) fileert Bernhard een ‘belangrijke' schrijver en zijn vrouw door een jonge promovenda vragen te laten stellen over zijn leven en werk. In Redde wie zich redden kan, geen slechte titel (naar enkele Dramoletten) tonen o.a. rechters, een politieman en zijn vrouw en gewone parochianen hun ware gelaat. In hun, op het eerste zicht, onschuldige dialogen zitten onverdraagzaamheid en racisme verscholen. In Eind goed, al goed (naar Am Ziel, enkel te zien tijdens een volledige trilogie) drijft een jonge toneelschrijver de complexe relatie tussen een dominante moeder en haar dochter op de spits. Ook hier vallen de maskers af.
redde wie zich redden kan - © Herman Sorgeloos
In navolging van zijn grote voorbeeld Novalis, zegt Bernhard : ‘De enige manier om in leven te blijven, dit wil zeggen geen zelfmoord te hoeven plegen, is niet meer denken, zich afwenden van wetenschap en kunst (filosofie)… Zodra we beginnen te filosoferen en een paar steken van de geaccepteerde werkelijkheid hebben losgeprutst, hebben we al snel alleen nog maar een paar losse lappen in de hand, we zien dan in wat voor absurde klucht we verzeild zijn geraakt.'
Het genadeloze gewetensonderzoek waar Bernhard ons steeds weer toe dwingt, gelukkig niet zonder een flinke portie humor, blijft een uitdaging die toneelspelersgezelschap STAN graag aangaat. In 1993 maken Jolente De Keersmaeker en Damiaan De Schrijver samen met Julien Schoenaerts Gewoon Ingewikkeld naar Einfach Kompliziert van Thomas Bernhard. Het was onvermijdelijk, Bernhard zou één van STANs compagnons de route blijven. Drie jaar later bewerken De Keersmaeker en De Schrijver de roman Alte Meister tot een toneelmonoloog, Oude Meesters. In 1999 ontstaat Alles Is Rustig, naar Über Allen Gipfeln Ist Ruh, ook het begin van de Bernhard-trilogie. Het stuk hekelt de ijdelheid, de zelfingenomenheid en de decadentie van cultuurmensen en intellectuelen die van op de zijlijn toekijken en holle bespiegelingen maken. In 2005 wordt het tweede deel van de trilogie gemaakt: Redde Wie Zich Redden Kan, geen slechte titel, naar de Dramoletten. Nog explicieter dan in Alles is Rustig ontleedt Bernhard in deze minidrama’s het complexe, onverwerkte Oostenrijkse en Duitse naziverleden en het sluimerende fascisme in onze maatschappij. In 2013 komt het derde en laatste deel van de Bernhard-trilogie tot stand: Eind Goed, Al Goed naar Am Ziel. Een weduwe en haar dochter nodigen de jonge toneelschrijver van het pas in première gegane stuk Eind Goed Al Goed uit in hun villa in Katwijk Aan Zee. Is de moeder dominant? Is de dochter de gevangene van haar moeder? Brengt de schrijver soelaas?
STAN presenteert de drie stukken als trilogie, een Bernhard-marathon van ongeveer vijf uur. Hoe verhouden de stukken zich tegenover elkaar, hoe beïnvloeden ze elkaar?
De trilogie is een getuige van de veranderde tijd en van de evolutie van het gezelschap sinds de creatie van het eerste deel in 1999. Twee pas afgestudeerde theatermakers, Sara Haeck en Jonas De Vuyst, spelen mee. Zij vertegenwoordigen een nieuwe generatie die ondertussen haar plaats opeist.
tekst Thomas Bernhard
van en met Jolente De Keersmaeker, Sara De Roo, Damiaan De Schrijver, Sara Haeck en Jonas De Vuyst
licht Thomas Walgrave
mise en place Matthias de Koning
kostuums Inge Büscher
www.stan.be/
Speellijst voorjaar 2017
4 & 5 mei 20u30 Alles is rustig, Monty, Antwerpen
6 mei 20u30 Redde wie zich redden kan, geen slechte titel, Monty, Antwerpen
7 mei 17u Bernhardtrilogie, Monty Antwerpen
9 mei 20u30 Redde wie zich redden kan, geen slechte titel, Malpertuis, CC Gildhof, Tielt
13 mei 17u30 Bernhardtrilogie, NTGent, Minnemeers
14 mei 14u Bernhardtrilogie, NTGent, Minnemeers
17 mei 20u30 Alles is rustig, De Brakke Grond, Amsterdam
18 & 20 mei 20u30 Redde wie zich redden kan, geen slechte titel, De Brakke Grond, Amsterdam
21 mei 16u Bernhardtrilogie, De Brakke Grond, Amsterdam
26 mei 20u30 Alles is rustig, Toneelschuur, Haarlem
27 mei 20u30 Redde wie zich redden kan, geen slechte titel, Toneelschuur, Haarlem
28 mei 14u45 (met een inleiding om 14u), Bernhardtrilogie, Toneelschuur, Haarlem
31 mei 20u30 Alles is rustig, NONA, CC Mechelen
1 & 2 juni 20u30 Redde wie zich redden kan, geen slechte titel, NONA, CC Mechelen
3 juni 14u30 Bernhardtrilogie, NONA, CC Mechelen
6 juni 20u Alles is rustig, 30 CC, Wagehuys, Leuven
7 juni 20u Redde wie zich redden kan, geen slechte titel, 30CC, Wagehuys, Leuven
8 juni 18u Bernhardtrilogie, 30 CC, Wagehuys, Leuven
10 juni 15u Bernhardtrilogie, Antwerpse Kleppers, Toneelhuis
17 juni 17u Bernhardtrilogie, Kaaitheater, Brussel
18 juni 15u Bernhardtrilogie, Kaaitheater, Brussel
